▶️ادامه از مطلب قبلی

💠◀️منابع ویژه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف

دانشمندان اهل سنّت ـ همانند عالمان شیعه ـ تنها به وجود روایات مهدویّت در کتاب‌های مختلف بسنده نکرده، کتاب­هایی چند، ویژه حضرت مهدی(عج) تألیف کرده اند. بعضی از این آثار ارزشمند بدین قرار است.

1️⃣اربعون حدیث؛ ابونعیم اصفهانی (م 420 ق)، از دانشمندان بنام اهل سنّت، آثار و تألیفات فراوانی دارد. کتاب اربعون حدیث اکنون در دسترس نیست و اربلی در کتاب کشف الغمة فی المعرفة الائمة آن را آورده است. وی قبل از ذکر احادیث چنین گفته است : »من چهل حدیثی را که ابو نعیم اصفهانی آنها را دربارة مهدی(عج) جمع آوری کرده، به طور کامل ـ همان گونه که وی‌ذکر کرده ـ آوردم و به راوی از رسول خدا(ص) اکتفا کردم«.

2️⃣ عِقد الدرر فی اخبار المنتظر؛ این کتاب تألیف یوسف بن یحیی بن علی بن عبد العزیز مقدسی شافعی (م بعد 658 ) است. عقدالدرر به لحاظ جامع بودن و گستردگی، در نوع خود کم نظیر و منبع مهمّی برای کتاب­های بعدی بوده است.ایشان برای تدوین کتاب، احادیث مربوط به حضرت مهدی(عج) را ـ بدون ذکر اسناد آن ـ نقل و منابع اصلی آن را بیان می‌کند.

3️⃣ العرف الوردی فی الاخبار المهدی(ع)؛ جلال الدین عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی (م 911 ق) احادیث امام مهدی(ع) را در این کتاب به شکلی مبسوط و گسترده جمع­آوری کرده است. این کتاب در ضمن مجموعه رساله‌هایی به نام الرسائل العشر در مجموعه­ای بزرگ­تر با عنوان الحاوی للفتاوی به چاپ رسیده است.

4️⃣ البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان؛ این کتاب از جمله کتاب­های حدیثی مفصل در باب مهدی(عج) است که بیش از 270 حدیث را در بر گرفته و به وسیله علاء الدین علی بن حسام الدین مشهور به متقی هندی (م 975 ق) نوشته شده است.

💠 صحت روایات حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف

نکته قابل توجه در بارة روایات مربوط به حضرت مهدی(ع) در منابع اهل سنّت، این است که بزرگان فراوانی از ایشان، تصریح به صحت آنها کرده اند؛ از جمله:

1️⃣ ترمذی (م297) درباره سه حدیث مهدی(عج) می­گوید: #«این حدیث نیکو وصحیح ست». [ در بارة چهارمین حدیث نیز می­گوید: #«این حدیثی نیکو است». [1]

2️⃣ حاکم نیشابوری (م405) در بارة هر یک از چهار حدیث چنین می‌گوید: «اسناد این حدیث صحیح است؛ ولی بخاری و مسلم آن را نقل نکرده­اند». در مورد سه حدیث دیگر می­گوید: «اسناد این حدیث صحیح است با شرط مسلم؛ ولی بخاری و مسلم نقل نکرده اند».  نظرش در باره هشت حدیث دیگر این چنین است: «این حدیث صحیحی است با شرط شیخین(مسلم و بخاری)، ولی آن را نقل نکرده اند». [2]

3️⃣ بیهقی(م458) گوید: «حدیث‌های مربوط به خروج مهدی، صحیح‌ترین اسناد را دارد».[3] 

4️⃣بغوی (م510 یا 516) در کتابش مصابیح السنة در فصل #«الصحاح» یک حدیث و در فصل #«الحسان» پنج حدیث نقل کرده است.

💠 تواتر آحادیث مهدوی

برخی دیگر از کسانی که به تواتر احادیث مربوط به حضرت مهدی تصریح کرده اند «حدیث یا متواتر است یا آحاد. متواتر، در لغت، آمدن یکی پس از دیگری بلا فاصله است و در اصطلاح علم الحدیث، منظور خبر جماعتی است که فی حد نفسه، نه به ضمیمه قرائن، اتفاق آنان بر دروغ محال، و در نتیجه، موجب علم به مضمون خبر باشد»

1️⃣ حافظ ابوعبدالله گنجی شافعی(م 658 ق)، در کتاب البیان، می‌نویسد: «تَواتَرَت الاخبارُ وَ اسْتَفاضَتْ بِکَثرَةِ رُواتِها عَن المُصطفی فی اَمْرِ المَهْدِی»؛ «احادیث پیامبر اکرم(ص) درباره مهدی به دلیل راویان بسیاری که دارد، به حد تواتر رسیده است».

2️⃣ ابن حجر عسقلانی (م 852 ق) که او را #«حافظِ عصر» خوانده اند، در کتاب فتح الباری در شرح صحیح بخاری می­گوید : «تَواتَرَتْ الاَخبارُ بِاَنَّ المَهدِی مِنْ هذِهِ الاُمَة وَ اَنَّ عیسی(ع) سَینْزِلُ وَ یصَلی خَلْفَهُ»؛ «اخبار متواتر رسیده است که مهدی از این امت است و عیسی فرود خواهد آمد و پشت سر او نماز خواهد خواند».

3️⃣ ابن حجر هیتمی ( م 974 ق) درباره این احادیث گفته است: »احادیثی که در آنها مهدی ذکر شده است، فراوان و متواتر می‌باشند.»  به جز موارد یاد شده، دانشمندان دیگری نیز به متواتر بودن روایات حضرت مهدی(ع) تصریح کرده­اند. [6]

📝پانوشت

[1] . سنن ترمذی، ج4، ص505، ح2230و2231و2233و ح2232.

[2] . مستدرک حاکم، ج4، ص429 و 465و 553 و 558. و ص450و 557 و 558. و ص429 و 442 و 457 و 464 و 502 و 520 و 554 و 557.

[3] . الاعتقاد و الهدایة الی سبیل الرشاد، ص127.

[4] . کتاب التذکرة، ص704.

[5] . ر.ک: مهدی منتظر در اندیشه اسلامی، صص54 ـ60.

[6] . ر. ک: لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص5، پانوشت؛ و نیز ر. ک: مهدی منتظر7 در اندیشه اسلامی، صص60 ـ 67 .

📚منبع: درسنامه مهدویت1؛ خدا مراد سلیمانی؛ ص69-83.

         ╭┅💠🌷🌷💠┅╮

🌎 t.me/islife_blog_ir

         ╰┅💠🌷🌷💠┅╯

https://chat.whatsapp.com/FgrQd8uPxla9cwjKfi8FSA